درس ۱۷ نهم: شازده کوچولو

درس هفدهم: شازده کوچولو

شازده کوچولو

معنی لغات مهم :
صفحه ۱۲۶:
حیرت: شگفتی
بلافاصله : سریع، فوری
همچون : مثل، مانند
آذرخش : صاعقه، برق آسمان
عزیمت: سفر کردن (ارزش املایی دارد)

صفحه ۱۲۹:
محتاج: نیازمند
همتا: مثل و مانند

صفحه ۱۳۰:
آوخ: آه و افسوس
وداع: خداحافظی
مفتون: شیفته، فریفته
فراغت: آسایش

دانش زبانی:
بلافاصله (قید) نور اندیشه ای ، ذهنم را روشن کرد. سرش را آرام آرام (قید) تکان داد.
من هرگز (قید) این داستان را برای کسی تعریف نکرده بودم. دوستانی که دوباره (قید) مرا می دیدند…

دانش ادبی:
آرایۀ تشبیه: بلافاصله نور اندیشه ای ، ذهنم را روشن کرد:
آرایۀ تشبیه: همچون آذرخشی که در دل شب تاریک بدرخشد:
آرایۀ تشبیه: صدای پا هم چون نغمۀ موسیقی

معرفی کتاب شازده کوچولو

کتاب شازده کوچولو:
آنتوان دوسنت اگزوپری نویسنده ی اهل فرانسه است که خلبان بود. یکی از مشهورترین آثار او کتاب شازده کوچولوست که به اغلب زبان های زندۀ دنیا ترجمه شده است.

شازده کوچولو، اثری خیال انگیز و زیباست که در خلال آن عواطف بشری به ساده ترین شکل، تحليل شده است و عناصری که بر اثر غوطه ورشدن در علائق مادی از سجایای انسانی به دور افتاده اند، با نام (آدم های بزرگ ) در قالب طنز بازگو شده است. شازده کوچولو، شعری است منثور و نثری است شاعرانه که سرشار از یک دنیا لطف و معنی است. این اثر، رؤیایی است راستین که در درون آدمی ریشه دوانده است. شازده کوچولو همان قدر که رؤیایی می‌نماید، آرزوهایش واقعی و لمس کردنی است و در کالبدی کوچک، تمام پاکی ها، زیبایی ها، حقيقت ها و احساس های راستین را در خود دارد و از دروغ ها، تظاهرها، فرومایگی ها و نابخردی های به ظاهر خردمندانه به دور است. سخنان شازده کوچولو، پرنده های سپیدی هستند که به هر سو می پرند و حقیقت و راستی را به آنهایی که شیفته زیبایی های درونند، هدیه می کنند. شازده کوچولو پسرکی اهل یک سیاره کوچک است که یک روز با گل سرخش قهر می کند و با پرواز پرنده های مهاجر به زمین می آید و دنبال دوست می گردد. در زمین با موجودات مختلف برخورد می کند و ماجراهایی پیش می آید و در آخر می فهمد که چطور باید گلش را دوست داشته باشد.

خودارزیابی درس شازده کوچولو

۱. خلبان چگونه با شازده کوچولو آشنا شد؟
وقتی که به خاطر مشکل هواپیمایش یک شب بر روی شن های صحرا خوابیده بود. هنگام طلوع خورشید با شنیدن صدای نازک و عجیب شازده کوچولو از خواب بیدار شد،آدمک عجیبی را دید که با وقار تمام به او نگاه می کرد و در هنگام آشنایی او خود را شاهزاده کوچک معرفی کرد.

۲. چرا شازده کوچولو ، شمارش ستارگان را برای کارفرما ، بی‌فایده می‌دانست؟
چون شازده کوچولو یک گل و سه آتشفشان داشت و مالک بودن او، هم برای آتشفشان ها مفید است و هم برای گلش. ولی نه ستارگان برای کارفرما فایده داشتند و نه کارفرما برای آنها فایده داشت.

۳. چرا روباه ، دوست داشت اهلی شود؟
چون روباه زندگیش یکنواخت بود و می خواست اهلی شود تا از این یک نواختی خارج شود و زندگیش مانند خورشید بدرخشد و از زندگی و نغمه های مختلف لذت ببرد.

نوشتن درس شازده کوچولو

۱.از میان گروه کلمه های زیر واژه های نادرست را بیابید و شکل درستشان را بنویسید.
تصویر مار بوآ، حضم غذا، حدث و گمان، با وقار تمام، ودا و خداحافظی، عظیمت به سيّاره زمین، مالک ستاره گان، انسان علاقمند
هضم غذا، حدس و گمان، وداع و خداحافظی، عزیمت به سیاره زمین، مالک ستارگان

۲. در بند اول درس، قیدها را مشخص کنید.
وقتی، روزی

۳. با توجه به کلمه های داخل کمانک ، زمان فعل های هر جمله را تغییر دهید و جمله را بازنویسی کنید.
۱) من شاهکار خود را به آدم‌های بزرگ نشان دادم. (گذشته بعید)
من شاهکار خود را به آدم های بزرگ نشان داده بودم.
۲) این هواپیما، با سرعت فوق العاده پرواز می کند. (گذشته مستمر)
این هواپیما ، با سرعت فوق العاده ای داشت پرواز می کرد.
۳) راز دیگری از زندگی شاهزاده کوچک بر من فاش شد. حال(مضارع) التزامی
راز دیگری از زندگی شاهزاده کوچک برای من فاش بشود.

۴. جدول صفحه بعد را کامل کنید.
(پاسخ های درست با رنگ قرمز نوشته شده اند. شما باید این پاسخ ها را در جدول قرار دهید.)
۱) غزل، مثنوی، قصیده نوعی …………. شعری هستند. قالب
۲) یکی از اجزای جمله و به معنی بند است. قید
۳) دو مصراعی که با هم بیایند. بیت
۴) یکی از عناصر مهم داستان. درون مایه
۵) به ادبیات دفاع مقدس می‌گویند. ادبیات پایداری
۶) از آن طرف بخوانید نوعی جمله است. یرما
۷) صفت «ادب» و یکی از انواع نوشته. ادبی
۸) اگر از آن طرف بخوانید مترادف هویدا است. ادیپ
۹) با فعل اسنادی می‌آید. مسند
۱۰) ریشۀ فعل: بن
۱۱) نوعی گذشته است. استمراری
۱۲) کتاب مشهور مولوی: مثنوی
۱۳) «دوست» به زبان ترکی: یولداش
۱۴) معمولاً همراه آموزش می‌آید. پرورش
۱۵) حرف ربط: و

بیا تا برآریم دستی ز دل

لغات دشوار:
کریم : بخشنده
رزق : روزی
اِنعام :بخشش، نعمت دادن
خو کردن: عادت کردن
یقین: بصیرت، علم، اطمینان قلبی
ذلت : خواری، پستی
صورت نبندد : قابل تصور نیست، ممکن نمی شود

معنی و مفهوم:

بیت۱:
بیا تا برآریم دستی ز دل
که نتوان برآورد فردا ز گِل
دانش زبانی و ادبی: دست برآریم : کنایه از مناجات بکنیم / دل و گل : جناس / فردا : منظور قیامت است
معنی بیت: بیا با تمام وجود خداوند را پرستش کنیم و نیکوکار باشیم؛ زیرا بعد از مرگ ، فرصت چنین کاری را نداریم.

بیت۲:
کریما به رزق تو پرورده ایم
به اِنعام و لطف تو خو کرده ایم
دانش زبانی : کریم : منادا «ا» نشانه ندا / خو کرده ایم : فعل ماضی نقلی
معنی بیت: ای پروردگار بخشنده ، با روزی تو پرورش یافته ایم و به لطف و بخشش تو عادت کرده ایم.

بیت۳:
چو ما رابه دنیا تو کردی عزیز
به عقبی همین چشم داریم نیز
معنی بیت: خدایا همانگونه که در دنیا به ما عزّت بخشیدی، در آخرت هم انتظار داریم به ما عزّت ببخشی.

بیت۴:
به لطفم بخوان و مران از درم
ندارد به جز آستانت سرم
دانش زبانی و ادبی: در و سر : جناس/ «م» در لطفم : مفعول/ «م» در درم : مفعول/ «م» در سرم : مضاف الیه/ «ت» در آستانت : مضاف الیه
معنی بیت: خدایا ، مرا با لطف و مهربانی خود بپذیر و از درگاهت دور نکن ، زیرا من غیر از درگاه تو ، درگاه دیگری ندارم.

بیت۵:
چراغ یقینم فرا راه دار
ز بد کردنم دست کوتاه دار
دانش ادبی: چراغ یقین : تشبیه / دست کوتاه داشتن : کنایه از فرصت ندادن برای انجام کار
دانش زبانی: «م»در یقینم : مضاف الیه (فرا راهِ من)/ «م» در بد کردنم : مضاف الیه (دستم کوتاه دار)/ دست : مفعول (دست من را )
معنی بیت: خدایا ، نور بصیرت و ایمان را در پیش رویم قرار بده و مرا از انجام کارهای بد و ناشایست دور کن.

بیت۶:
خدایا به ذلت مران از درم
که صورت نبندد دری دیگرم
دانش زبانی: «م» در درم : مفعول/ «م» در دیگرم : متمم (دری دیگر برای من )
معنی بیت: خدایا ، مرا با خواری و پستی از درگاهت، دور نکن، زیرا هیچ درگاهی جز درگاه تو، برای من، قابل تصوّر نیست.

تاریخ ادبیات:
سعدی: شاعر و نویسندۀ برجستۀ قرن هفتم هجری و از ارکان شعر فارسی به شمار می رود. آثار او عبارتند از :
بوستان(نظم) ، گلستان (نظم و نثر) و دیوان اشعار.