درس ۶ هشتم: راه نیک‌بختی

درس ششم: راه نیک بختی

بیت ۱:
زین گفته سعادت تو جویم
پس یاد بگیر هرچه گویم
معنی: من این سخن و نصیحت ها را برای خوشبختی و سعادت تو می گویم پس به هر چه که می گویم به خوبی گوش کن.

بیت۲:
می باش به عمر خود سحر خیز
وز خواب سحرگهان بپرهیز
معنی: در تمام طول عمر خود همیشه سحر خیز باش و از خواب صبحگاهی دوری کن.

بیت۳:
با مادر خویش مهربان باش
آماده ی خدمتش به جان باش
معنی: با مادرت با مهربانی رفتار کن و همیشه با تمام جان و دل و انرژی ات آماده خدمت کردن به او باش.

بیت۴:
با چشم ادب نگر پدر را
از گفته ی او مپیچ سر را
معنی: با احترام با پدرت رفتار کن و حرمت او را نگه دار و هیچ وقت از حرف هایش سرپیچی نکن.

بیت۵:
چون این دو شوند از تو خرسند
خرسند شود از تو خداوند
معنی: اگر پدر و مادرت از تو راضی باشند خداوند نیز از تو راضی و خشنود می شود.

بیت۶:
چون با ادب و تمیز باشی
پیش همه کس عزیز باشی
معنی: اگر تو همیشه با ادب و پاکیزه باشی همه با احترام و عزت به تو نگاه می کنند.

بیت۷:
می کوش که هرچه گوید استاد
گیری همه را به چابکی یاد
معنی:‌ تلاش کن هرچه که معلم و استادت می گوید را به خوبی و سرعت زیاد یاد بگیری.

بیت۸:
زنهار مگو سخن به جز راست
هرچند تو را در آن ضرر هاست
معنی: تحت هیچ شرایطی دروغ نگو حتی اگر گفتن حقیقت به تو آسیب و ضرر برساند.

بیت۹:
هر شب که روی به جامه خواب
کن نیک تامل اندر این باب
(این بیت و بیت بعدی موقوف المعانی هستند و معنی آنها با هم کامل می شود)
معنی: هر شب قبل خواب در رختخواب به این موضوع فکر کن که …

بیت۱۰:
کان روز به علم تو چه افزود
وز کرده خود چه بردی ای سود
معنی: امروز چقدر به داشته ها، علم و دانشت اضافه شده است و چقدر از کارهایی که انجام داده ای سود بردی.

بیت۱۱:
روزی که در آن نکرده ای کار
آن روز ز عمر خود مشمار
معنی: روزی را که در آن کار مفیدی نکردی جزو روزهای عمرت حساب نکن.

ایرج میرزا:

ایرج میرزا (زاده شده در پاییز سال ۱۲۵۲ یا ۱۲۵۳ شمسی در تبریز، درگذشته در ۲۲ اسفند ۱۳۰۴ شمسی در تهران) ملقب به «جلال‌الممالک» و «فخرالشعرا»، از جمله شاعران برجستهٔ ایرانی در عصر مشروطیت (اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی) و از پیشگامان تجدد در ادبیات فارسی بود. او فرزند صدرالشعرا غلامحسین‌میرزا، نوهٔ ایرج پسر فتحعلی‌شاه و نتیجهٔ فتحعلی شاه قاجار بود.

ایرج میرزا در قالب‌های گوناگون شعر سروده و ارزشمندترین اشعارش مضامین انتقادی، اجتماعی، احساسی و تربیتی دارند. شعر ایرج ساده و روان و گاهی دربرگیرندهٔ واژه‌ها و گفتارهای عامیانه است و اشعار او از جمله اشعار اثرگذار بر شعر دوره مشروطیت بود.